Laatst bijgewerkt op 13 september 2022
In de marge is de Nederlandse vertaling van I margini e il dettato, het nieuwste boek van Elena Ferrante, de schrijfster van de beroemde De geniale vriendin en De verborgen dochter.
Op deze pagina
In de marge is geen roman, maar een verzameling van vier essays; gepubliceerd in Italië in november 2021, vertaald door Ann Goldstein in het Engels en gepubliceerd in het Nederlands in juni 2022 door Wereldbibliotheek uitgeverij.
De vier essays zijn:
Pain and pen (La pena e la penna)
Aquamarine (Acquamarina)
Histories, I (Storie, io)
Dante's Rib (La costola di Dante)
Alle vier de essays zijn geschreven om voorgelezen te worden, hoewel niet door Ferrante zelf.
De eerste drie essays werden in november 2021 in Bologna voorgelezen, tegelijk met de publicatie van het boek in Italië.
De vierde daarentegen werd op 29 april 2021 voorgelezen op de conferentie "Dante en andere klassiekers" (Dante e altri classici).
De ondertitel van In de marge is: On the Pleasures of Reading and Writing (Conversazioni sul piacere di leggere e scrivere, in Italiano).
De essays hebben twee onderwerpen:
Het avontuur van lezen en schrijven (L'avventura di leggere e scrivere), zoals Elena Ferrante het omschrijft: waarin de auteur vertelt over haar manier om het schrijven te ervaren.
De titel van het boek komt hier vandaan: de marges (i margini in het Italiaans) zijn de verticale lijnen die de pagina's van de schoolschriften afbakenen. Degene die je op de omslag van het "In de marge" ziet.
Letterlijk, De waarheid van vrouwen (La verità delle donne).
Ferrante beschrijft wat zij slechte taal (lingua cattiva, in het Italiaans) noemt. Het is degene die historisch gezien de waarheid van vrouwen niet accepteert.
Ferrante zegt: vrouw zijn is een nadelige positie voor een auteur. Vanwege de cultuur die in Italië bestaat, maar ook in de rest van de wereld.
Dus als de door vrouwen geschreven literatuur succesvol wil zijn, is het noodzakelijk om de talenten van allen samen te voegen.
Ferrante vertelt over schrijvers als Emily Dickinson, Gertrude Stein en Ingeborg Bachmann, en stelt een fusie voor van alle vrouwelijke talenten.
Als je Elena Ferrante's schrijfstijl kent, weet je dat die soms ongrijpbaar en bedrieglijk kan zijn. Hij schrijft een concept, maar verduidelijkt het dan niet helemaal. Dit is het geval van talenten samenvoegen.
Dobbiamo confondere, fondere i nostri talenti, non un rigo va perso nel vento.
We moeten verwarren, onze talenten samenvoegen, we mogen geen lijnen verliezen in de wind. (onze vertaling)
Het boek In de marge verscheen gelijktijdig met drie lectiones magistrales die werden gehouden op 17, 18 en 19 november 2021 in het Arena del Sole Theater in Bologna.
Bij de drie benoemingen las de Italiaanse actrice Manuela Mandracchia het publiek de eerste drie essays voor: Pain and pen (La pena e la penna), Aquamarine (Acquamarina), Histories, I (Storie, io).
Het evenement, genaamd La scrittura smarginata (het schrijven zonder marges) maakte deel uit van de Umberto Eco Lectures.
Toen Umberto Eco directeur was van de "Scuola Superiore di Studi Umanistici" (Hogere School voor Geesteswetenschappen) van Bologna, organiseerde hij een reeks evenementen waarbij belangrijke culturele persoonlijkheden werden uitgenodigd om een "lectio magistralis" open te stellen voor het publiek, halverwege tussen academische cultuur en wetenschappelijke publicatie.
Na de dood van de Italiaanse schrijver draagt dit evenement de naam Umberto Eco Lectures.
In Pain and pen vertelt Elena Ferrante over het begin van haar carrière, sprekend in de derde persoon.
Ze herinnert zich de schrijfoefeningen die ze op school deed. En zij zegt dat er twee manieren zijn om te schrijven: een rustige en evenwichtige, binnen de marge. De ander onstuimig, die buiten de marges treedt en daardoor mooi wordt: dankzij de kracht van het lelijke.
De auteur legt uit dat ze met ervaring heeft begrepen dat de twee stijlen kanten van dezelfde medaille zijn.
Natuurlijk is de schrijfstijl een metafoor voor haar personages: Ik ben gepassioneerd door personages die het ene zeggen en het tegenovergestelde doen, een typische overweging van Elena Ferrante.
Op Alle Italiaanse vertellen we over de cultuur van Italië, en in de tussentijd leggen we ook de Italiaanse taal uit. Als je Italiaans wilt leren en spreken, dan is hier de video van de les in Bologna.
Het schrijven wordt dus verstikt door de vorm. En de vorm is volgens Ferrante altijd mannelijk.
Ze zegt dat als jong meisje als ik de indruk wilde hebben goed te schrijven, ik moest schrijven als een man. En ze beweert dat ze niet de enige schrijfster is met dit gevoel.
Ik was een vrouw en daarom zou ik nooit boeken hebben kunnen maken zoals die van grote schrijvers. (onze vertaling)
De marges (i margini) die de titel van het boek van Elena Ferrante geven, zijn de lijnen van de schoolschriften die we in Italië als kinderen gebruikten.
De schriften hadden horizontale en verticale lijnen. In het eerste leerjaar waren de lijnen breed. Daarna werden ze kleiner vanaf de derde klas.
De kinderen moesten op de "vorm" letten en niet uit de "marges" gaan.
Het dettato was de oefening waarin de leraar een tekst voorlas, en de kinderen moesten deze transcriberen: aandacht voor grammatica en vorm.
Het tweede essay, Aquamarine, bevat enkele reflecties op de Napolitaanse romans, de quadrilogie van De geniale vriendin.
Ferrante zegt dat het keerpunt voor haar kwam dankzij de ontmoeting met het feminisme. En zij citeert het lyrische boek van de filosoof Adriana Cavarero Tu che mi guardi, tu che mi racconti, uit 1997.
Een verhaal in het boek van Adriana Cavarero beschrijft de relatie tussen twee vrouwen, Emilia en Amalia, die elkaar ontmoeten tijdens een schrijfcursus.
De twee vrouwen hebben verschillende vaardigheden: de een is heel goed in het schrijven van verhalen. Ze wil het leven van haar vriend vertellen om haar een cadeau te geven.
De ander daarentegen schrijft losse zinnen, maar waar en diepzinnig: ze lijkt alles te hebben begrepen.
Het is een situatie die lijkt op die van Lila en Elena in De geniale vriendin: de twee meiden versterken elkaar met hun complementaire talenten. Net zo complementair zijn het schrijven binnen en buiten de marges.
Io che scrivo insieme a Lenù, io, l’autrice, saprei fare la scrittura di Lila? Sto inventando quella scrittura straordinaria proprio per raccontare l’insufficienza della mia?
Ik die samen met Lenù schrijf, ik, de auteur, zou ik Lila's schrijven kunnen doen? Ben ik dat buitengewone schrijven aan het uitvinden om de ontoereikendheid van mij te vertellen?. (onze vertaling)
In het derde essay vertelt Elena Ferrante over haar werk van de afgelopen tien jaar. Ferrante herhaalt de noodzaak om verder te gaan dan de slechte taal om echt een stempel te drukken.
Als het waar is dat mannen in een kooi worden geboren, merkt Ferrante op, is een vrouw zijn alsof je in een kooi in een andere kooi zit.
Per me la scrittura vera è questo: non un gesto elegante, studiato, ma un atto convulso.
Voor mij is echt schrijven dit: geen elegant, bestudeerd gebaar, maar een krampachtige handeling.. (onze vertaling)
Het vierde essay is de slottoespraak van de conferentie Dante e altri classici van de ADI Associazione degli italianisti.
Het essay is op 29 april 2021 voorgelezen door onderzoeker Tiziana de Rogatis.
Het is het essay waarin Elena Ferrante de noodzaak uitdrukt van vrouwen om "talenten samen te voegen", omdat ze alleen door samen te werken een verandering teweeg kunnen brengen.
Met Dante's Rib verwijst Ferrante naar Beatrice: een autoritaire figuur, die vrouwelijkheid en mannelijkheid vermengt.
Elena Ferrante zegt dat Beatrice in Dante's De goddelijke komedie (La Divina Commedia in het Italiaans) een revolutionair personage is: Beatrice sprak als en misschien wel beter dan een man.
Voor veel lezers deden de vier essays van "In de marge" denken aan een eerder boek van Elena Ferrante, Frantumaglia.
Frantumaglia was een verzameling van "fragmenten", interviews en correspondentie met E/O, de uitgeverij van Ferrante. Frantumaglia, gepubliceerd in 2003 in Italië en pas in 2016 in het Engels vertaald, bood lezers een nieuwe kijk op het werk van Elena Ferrante en stelde hen in staat de auteur wat beter te leren kennen.
Ferrante vertelt wat schrijven en literatuur voor haar zijn.
In the margin heeft een aantal dingen gemeen met Frantumaglia: vooral in de stijl, typerend voor Ferrante, waarvoor zij op het punt staat een geheim te onthullen, maar dan wegrent. En het zorgt ervoor dat lezers meer willen.
De essays in het nieuwe boek van Elena Ferrante zijn speciaal geschreven om te worden voorgelezen. In dit opzicht zijn er nu veel vrouwen die Elena Ferrante hebben vertegenwoordigd.
Naast Manuela Mandracchia en Tiziana de Rogatis, die de essays in In de marge hebben gelezen, wordt nog een vrouw geassocieerd met Ferrante: haar Engelse vertaalster Ann Goldstein. Voor de meeste Amerikanen is zij het eerste gezicht dat wordt geassocieerd met Elena Ferrante.
Het punt is, het lichaam is niet van Elena Ferrante. Zoals de NY Times terecht opmerkt, is de schrijver voor Engelse lezers drie niveaus verwijderd: Elena Ferrante schrijft voor een ver publiek (italiaanse), in een andere taal (Italiaans), en heeft geen gezicht. Het heeft er inderdaad veel, maar geen enkele is haar ware identiteit.
De historische uitgever van Elena Ferrante is E/O edizioni. Aanvankelijk was het een kleine uitgeverij in Rome, maar het heeft een grote groei doorgemaakt - vooral met de quadrilogie van de Napolitaanse romans.
De inkomsten van E/O stonden centraal in het onderzoek door de krant Il Sole 24 Ore naar de ware identiteit van Elena Ferrante.
In 2005 landde E/O edizioni in Amerika met Europa Editions, gevestigd in New York. Europa Editions werkt samen met de vertaler Ann Goldstein voor de vertaling van Elena Ferrante's boeken in het Engels.
Elena Ferrante is een van de belangrijkste en bekendste levende Italiaanse schrijvers.
Dit ondanks dat haar identiteit nog steeds in nevelen gehuld is. De ware identiteit is niet bekend en Elena Ferrante is alleen een pseudoniem.
Ze is over de hele wereld bekend dankzij haar literaire stijl en de kwaliteit van haar werk.
Time Magazine heeft haar geplaatst bij de 100 meest invloedrijke mensen ter wereld.
Lees meer over Elena Ferrante.
Ik ben een Italiaan uit Lombardije, in de buurt van het Gardameer. In Italië werkte ik in de toerisme en reissector. Mijn talenkennis bracht me naar Nederland, waar ik werkzaam ben in de communicatiesector.
Op Alle Italiaanse schrijf ik over mijn passies, zoals Italiaanse films en literatuur, terwijl ik mijn Nederlands oefen.
