Recensie
Giovanna, de tiener hoofdpersoon en de verteller van het boek, hoort een gesprek van haar ouders die zeggen:
De puberteit heeft er niets mee te maken. Ze gaat op Vittoria lijken.
De zin raakt Giovanna diep. In de originele Italiaanse versie van het boek wordt het woord "lelijk" (brutta) gebruikt: Giovanna wordt lelijk. Wat bedoelen zijn ouders?
Aan deze vraag is het mysterie toegevoegd van tante Vittoria, een familielid dat nooit in de familie wordt genoemd.
Een mysterie dat voor Giovanna, en ook voor de lezer na zo'n opening, een obsessie wordt.
Elena Ferrante's nieuwe bildungsroman
Bij de opening van de roman zijn we nog steeds in Napels: een stad die Elena Ferrante's lezers kent. Maar Giovanna woont niet in de buitenwijken. Ze woont met haar ouders, beide docenten op prestigieuze scholen, in een elegant appartement in een respectabele buurt.
Tante Vittoria, de zus van haar vader, is de persoon van het gezin die zich niet heeft geëmancipeerd, die in een arme buurt woont en bescheiden werk doet. Dit is de "lelijkheid" waarnaar Giovanna's vader verwijst.
De ontmoeting met haar tante Vittoria is voor Giovanna de ingang naar het volwassen leven.
Via haar tante ontdekt Giovanna een kant van Napels die ze niet kende. Een stad bevolkt door vulgaire karakters, maar ook vol leven.
Ze ontdekt dat volwassen levens verstrengeld zijn. Volwassenen liegen en bedriegen, zonder de moed om uit elkaar te gaan.
Vittoria laat Giovanna een nieuwe kijk op dingen zien en markeert het einde van de kindertijd voor de hoofdpersoon.
Centraal in de roman staat dan ook Giovanna's zoektocht naar haar identiteit.
Sommige delen van het boek zijn met opzet geschreven om onaangenaam te zijn voor de lezer, om het ongemak dat de hoofdpersoon voelt te onderstrepen.
Elena Ferrante besteedt veel ruimte aan Giovanna's verandering, fysiek en psychisch.
Om de turbulente gevoelens van de adolescentie effectief uit te drukken, en een duidelijke kloof tussen kindertijd en volwassenheid.
Een onvolledig einde. Het begin van een nieuwe serie?
Sommige lezers hebben gemerkt dat het verhaal vrij snel sluit. Het einde onthult niet echt alles, waardoor er veel vragen open blijven. Bovenal is er nog veel ruimte om het profiel van de personages te verdiepen.
Om deze reden kan niet worden uitgesloten dat Elena Ferrante een vervolg voorbereidt op Het leugenachtige leven van volwassenen.
De schrijfstijl
Een andere kritiek werd geuit door jongere lezers. Een groot deel van de roman is gewijd aan de emotionele ontwikkeling van de hoofdpersoon Giovanna, die dertien jaar oud is.
Haar ontdekking van de duistere wereld van volwassenen gebeurt met gelatenheid: ze is nog een tiener en lijkt met zelfgenoegzaamheid de grote veranderingen in de perceptie van het leven te accepteren.
Een acceptatie die waarschijnlijk het meest geschikt is voor een persoon met vele jaren ouder.
De gelijkenissen met De geniale vriendin
In De geniale vriendin groeide Elena op in een arme buurt in Napels, maar ze is een modelstudent.
Omgekeerd heeft Giovanna een rijke familie, maar wordt ze afgewezen op school.
De twee meisjes hebben tegengestelde profielen. Toch lijken de twee boeken een soortgelijk verhaal te vertellen.
In beide romans is een jonge vrouw de verteller van haar eigen adolescentie. Een moeilijke periode om te interpreteren, die de kindertijd scheidt van de volwassenheid.
Bovendien worden in beide romans de verhalen van de hoofdpersonen beïnvloed door sociale en politieke veranderingen. Bijvoorbeeld het Napels van de jaren '70, de economische bloei van de jaren '80, het contrast tussen sociale klassen, tussen de ruwe mensen en de opgeleide burgerij.
Thema's die in beide boeken voorkomen, en die in Het leugenachtige leven van volwassenen komen terug in de verwijzingen naar de jeugd van Giovanna's ouders.