De verborgen dochter - Elena Ferrante

Samenvatting

Leda is lerares Engelse literatuur, ze is een goed opgeleide en rijke vrouw. Het is de eerste vakantie die Leda zichzelf toestaat. De twee dochters Bianca en Marta zijn in Canada met hun vader, met wie Leda is gescheiden en met wie ze een goede relatie onderhoudt.

Terwijl Leda ontspant op het strand, wordt haar aandacht getrokken door een vriendelijke en luidruchtige Napolitaanse familie. Leda herkent deze manier van doen omdat het ook haar eigen familie van herkomst is. Ze stoort zich aan hun gedrag: een manier van zijn waar ze, met haar boeken en haar cultuur, nu afstand van heeft.

Leda is echter vooral gefascineerd door twee familieleden, die verfijnder en eleganter lijken dan de rest: een jonge vrouw genaamd Nina, en haar 3-jarige dochter genaamd Elena.

Leda observeert de band die bestaat tussen Nina en haar dochter en voelt aanvankelijk bewondering, maar ook jaloezie. Alle aandacht van Nina was op haar dochter gericht.

Het is onvermijdelijk dat Leda en Nina elkaar leren kennen. Door hun relatie en hun interacties in het vakantieoord, zullen we nieuwe details van Leda's leven ontdekken, en de ervaringen die haar ertoe hebben gebracht de vrouw te worden die ze nu is.

Het symbool waarrond het verhaal wordt uitgewerkt is Elena's pop, Nani genaamd, waaraan het kleine meisje erg gehecht is.

Recensie

Een boek van Elena Ferrante over moeder zijn

De dingen waar we zelf niets van begrijpen zijn het moeilijkst te vertellen.

De verborgen dochter is een intense en introspectieve roman over het moederschap. Als zwangerschap een natuurlijk proces is, is het gehoorzamen aan sociale verplichtingen dat niet. Het is een verplichting die lijden en trauma met zich meebrengt.

Elena Ferrante doorbreekt de taboes van een samenleving die vrouwen verbannen naar de rol van moeders, en begeleidt de lezer om na te denken over rituelen en dynamieken die alleen maar natuurlijk lijken.

Het is een zeer introspectief boek, dat de psychologie van Leda helder en transparant analyseert.

Alle andere personages in het boek spelen een belangrijke rol bij het begrijpen van Leda's persoonlijke geschiedenis.

Elena, Nina, Nani, Leda: vooral een niet-Italiaanse lezer kan gemakkelijk opmerken hoe al deze namen fonetisch op elkaar lijken, bijna alsof het verschillende aspecten van een enkele persoon zijn.

Het karakter van Leda, vrouw en moeder

Leda is ook de verteller van het verhaal: we kennen de andere personages door haar oordeel. Leda is inderdaad geen neutraal standpunt.

Ze is een geëmancipeerde vrouw, ze heeft gestudeerd, ze is elegant. Hierdoor voelt ze zich anders en ver verwijderd van de tradities van de plaats waar ze vandaan komt.

Het verhaal zit vol flashbacks over Leda's leven, en over de keuzes die haar zo ver hebben gebracht.
Vooral over de relatie met de dochters. We ontdekken dat Leda hen tijdelijk had verlaten om haar carrière voort te zetten. Drie jaar lang bleven de dochters bij hun vader, zonder nieuws over hun moeder.

Leda legt uit dat de liefde voor haar dochters zo groot was dat het haar ervan weerhield zichzelf te worden.

Volgens de cultuur waaruit Leda afkomstig is, moet een vrouw in de eerste plaats moeder zijn en haar leven wijden aan haar kinderen en haar echtgenoot.
Leda kwam hiertegen in opstand: onverdraagzaam tegenover haar man en verlangend naar vrijheid. In Nina, de jonge vrouw, herkent Leda haar eigen lijden.

Leda's ervaring als moeder wordt met ambivalente gevoelens verteld en bevat veel duistere kanten.
Het moederschap is goed vertegenwoordigd in de pop, het speelgoed waar de kleine Elena dol op is. Wanneer Elena de pop verliest, is ze wanhopig; niet hetzelfde gevoel dat Leda voelde toen ze van haar dochters scheidde.

De relatie van een moeder met haar dochters

Leda is een moderne, elegante en hoogopgeleide vrouw. In het verhaal wordt haar cultuur gerelateerd aan de zwakheden en schuldgevoelens die ieder mens eigen is.

Leda toont een complexe persoonlijkheid. Ze zegt dat ze naar haar dochters terugkeerde uit schuldgevoel in plaats van uit liefde voor hen.

Op de achtergrond is de relatie met haar eigen moeder, een strenge vrouw, die meermaals heeft gedreigd haar te verlaten, terwijl ze dat nooit echt heeft gedaan.

De verborgen dochter - de film: The Lost Daughter

Er is een film gemaakt van het boek van Elena Ferrante: The Lost Daughter, geproduceerd door Netflix in 2021 en gepresenteerd op het 78e Filmfestival van Venetië.

De film is opgenomen door regisseur Maggie Gyllenhaal en speelt belangrijke actrices in de hoofdrol, zoals de hoofdpersoon Olivia Colman en Dakota Johnson.

Net als in het boek komt Leda's tegenstrijdige sentiment ten aanzien van het moederschap ook in de film tot uiting. En ook Nina, de jonge vrouw die Leda op het strand observeert, wordt verscheurd tussen gehechtheid aan haar dochter en het verlangen om haar eigen ruimte te vinden. Precies zoals Leda vele jaren eerder deed.

De regisseur van de film maakt slim gebruik van kadrering: Leda's vele close-ups tonen haar expressie en de gemengde gevoelens die in haar karakter verankerd zijn.
De film wordt, net als het boek, voortdurend onderbroken door flashbacks over het vorige leven van de hoofdpersoon. Deze dragen bij aan het geven van diepte aan het verhaal.

Sommige critici hebben opgemerkt dat de symboliek in het boek niet helemaal begrijpelijk is voor degenen die alleen de film hebben gezien. Symbolische verwijzingen zoals de worm worden bijvoorbeeld niet uitgelegd in de film, maar staan centraal om het verhaal te begrijpen. Nog een reden om het originele boek van Elena Ferrante te lezen.

Over de auteur Elena Ferrante

Elena Ferrante is een van de belangrijkste en bekendste levende Italiaanse schrijvers.
Dit ondanks dat haar identiteit nog steeds in nevelen gehuld is. De ware identiteit is niet bekend en Elena Ferrante is alleen een pseudoniem.

Ze is over de hele wereld bekend dankzij haar literaire stijl en de kwaliteit van haar werk.
Time Magazine heeft haar geplaatst bij de 100 meest invloedrijke mensen ter wereld.

Lees meer over Elena Ferrante.