Laatst bijgewerkt op 1 augustus 2024
Wat is het verschil tussen onze borrel en het aperitivo italiano? We delen de geschiedenis en de recepten van rood-oranje cocktails die de Italiaanse levensstijl vertegenwoordigen.
Begin 2010 was ik onlangs in Nederland. Op een avond, om me een beetje thuis te voelen, vroeg ik de barman om een spritz voor me te maken. We are in Amsterdam, man, was het antwoord. Ik begreep het en bestelde een biertje.
Een paar jaar later was Aperol begonnen met een enorme reclamecampagne om de beroemdste van alle aperitieven, de Spritz uit Veneto, te promoten. Het Italiaanse aperitief was inmiddels bij iedereen bekend, en ze vonden het erg lekker.
De cocktails van het Italiaanse aperitief en de drankjes waarmee ze worden gemaakt, hebben een grote geschiedenis die de grote Italiaanse steden bindt, vooral in Noord-Italië.
Zoals in Nederland, is het aperitivo een moment van ontspanning en vrije tijd, het is de meest spontane manier om vrienden te ontmoeten en nieuwe kennissen te maken, dankzij een gezellige sfeer.
Maar de traditie van het aperitief in Italië is heel anders dan de borrel die we in Nederland kennen.
Op deze pagina presenteren we de geschiedenis van het aperitivo italiano, tot aan het moderne happy hour; en vooral de recepten van de meest bekende cocktails.
De term aperitief komt van het Latijnse aperitivus ('dat opent'): een drankje die de maag kan "openen" door het hongergevoel te stimuleren. Grieken en Romeinen gebruikten dranken met bittere kruiden als remedie tegen weinig eetlust.
De rol van het aperitief is om je hongerig te maken. We ontmoeten elkaar voor een aperitief en dan gaat iedereen naar huis om te eten.
In het Italiaans heet aperitief aperitivo: l'aperitivo italiano.
| 🔊 Aperitivo | Aperitief |
| 🔊 Bevanda | Drankje |
| 🔊 Uno Spritz per favore | Een Spritz alsjeblieft |
Het Italiaanse aperitief in zijn ware betekenis werd in 1786 in Turijn geboren. De eigenaar van een kleine slijterij, Antonio Benedetto Carpano, bedenkt de formule die aanleiding geeft tot de productcategorie Vermout: hij mengt een witte muskaatwijn met een infusie van 30 soorten kruiden en specerijen.
Zijn slijterij bevond zich recht tegenover het Koninklijk Paleis. Trots op de kwaliteit van zijn drankje, stuurde Carpano een mand naar koning Vittorio Amedeo III. Vandaar het onmiddellijke succes van vermout, dat meteen werd gewaardeerd door de koninklijke familie.
De gewoonte was om voor het eten een glas amaro te drinken om de eetlust op te wekken.
Vermout werd zo populair dat de slijterij al snel 24 uur per dag open moest zijn. Vanaf dat moment verspreidde Carpano's drank zich naar alle cafés in Turijn, waar het werd geconsumeerd samen met snacks op basis van typische producten uit Piëmont zoals kazen en vleeswaren.
De populariteit van het aperitief groeide en verspreidde zich naar de cafés van verschillende Italiaanse steden: Genua, Florence, Venetië, Rome, Napels, Milaan.
In Piëmont creëerden de wijnproducenten Martini en Rossi in 1863 Martini Rosso, een vermout op basis van Moscato wijn en aromatische kruiden.
De "Martini" wordt dan het aperitief bij uitstek, puur te drinken of als basis voor vele cocktails zoals Negroni. Zelfs vandaag de dag is het Martini-recept het origineel.
Sindsdien wordt de aperitiefdrankje geproduceerd door Martini & Rossi en geëxporteerd door heel Europa.
In 1850 stelde Carlo Gancia een andere versie van de typische vermout van Turijn voor: de Gancia Vermout.
De kwaliteit van Gancia producten verovert de markten en het Koninklijk Huis: in 1870 wordt het zelfs de officiële leverancier van het Huis Savoye en in 1893, op de Chicago International Fair, krijgt zijn Witte Vermouth officiële erkenning voor zijn kwaliteit en wordt zo een referentiepunt tussen de bedrijven van die tijd.
Ramazzotti Amaro dankt zijn naam aan Ausano Ramazzotti, een apotheker uit Bologna die naar Milaan verhuisde, een andere grote stad in noord-Italië zoals Turijn.
Amaro Ramazzotti, zoals het door de Italianen wordt genoemd, werd voor het eerst geproduceerd in 1815 en is de eerste aperitief likeur zonder wijn. Het wordt verkregen door de maceratie en infusie van de combinatie van 33 kruiden en specerijen.
Ramazzotti Amaro werd dan ook in eerste instantie als aperitief gepresenteerd. Tegenwoordig wordt het echter voornamelijk geconsumeerd als digestief na een maaltijd, puur of met ijs.
We kunnen het niet hebben over het aperitief zonder de rode, bittere en zeer bekende Campari te noemen. Het Campari recept werd in 1860 gecreëerd door Gaspare Campari in de stad Novara, gelegen tussen Turijn en Milaan.
Gaspari Campari kocht een café in Novara, in regio Piëmont, waar hij het geheime recept voor bitter ontwikkelde. De drank werd bitter genoemd vanwege de bijzonder bittere smaak (in het Italiaans zou het woord voor bitter in plaats daarvan 'amaro' zijn).
Eigenlijk noemde Gaspare de likeur aanvankelijk Bitter all'uso d'Hollanda, wat letterlijk vertaling is Nederlands Bitter.
In 1867 verhuisde Gaspare naar Milaan, waar hij een café opende in de centrale Galleria Vittorio Emanuele, een van de meest exclusieve straten van Milaan.
De prestigieuze klantenkring die de bar bezocht, hielp de populariteit van de drank te vergroten.
Toen Gaspare Campari stierf, nam zijn zoon Davide de bar over. Hij begon het Campari drankje te verkopen aan andere bars, en exporteerde hij de drank uiteindelijk internationaal.
De uitgesproken smaak van Campari werd populair buiten Italië en wordt tegenwoordig veel gebruikt om een aantal populaire cocktails te maken.
De uitgesproken smaak van Campari is tegenwoordig populair buiten Italië en wordt veel gebruikt om een aantal populaire cocktails te maken. Als je in een Italiaanse bar om een Spritz vraagt, zal de barman je vragen: "met Aperol of met Campari?".
Het aperitief is in de loop van de tijd geëvolueerd en tegenwoordig is er een veelvoud aan nieuwe drankjes en cocktails, zoals Spritz, Negroni en tal van wijnen.
Italiaanse steden zitten vol met typische tavernes en wijnbars die voor de lunch en vooral voor het diner bruisen van het leven.
Tijdens het aperitief in Italië biedt de bar meestal verschillende soorten hapjes die bij de drank passen: vlees of groentepasteitjes, lokale kazen en salami, gemengde gebakken gerechten, pizza's.
Dit is handig, ook omdat je meestal niet stopt bij het eerste glas. Met al deze kleine lekkernijen duurt het aperitief vaak lang, zo erg zelfs dat het een diner wordt.
Happy hour geeft meestal een tijdslot aan waarin een drankje goedkoper is.
In Milaan is het een beetje anders. Sommige bars hadden in de jaren negentig het ingenieuze initiatief om alcohol en buffetten te combineren. De bar biedt gratis eten en houdt klanten tijdens het diner vast om te blijven drinken.
Voor klanten is het een manier om te dineren met vrienden en een goed aperitief.
Van 18 uur tot 20 uur kun je tegen een vast tarief een alcoholische drank naar keuze bestellen, en toegang krijgen tot een buffet bestaande uit pasta's, pizza's, vleeswaren, rijst, salades, diverse sandwiches en veel meer.
Happy hour in Milanese stijl werd populair over noord Italië, het is een echte vervanging voor het avondeten geworden: je gaat naar de bar, eet een leuke maaltijd en bent klaar om de avond voort te zetten.
Als je informatie zoekt op internet, zul je zien dat happy hour ook wel wordt genoemd met een nieuw, ietwat vreemd woord: Apericena, halverwege tussen aperitivo (aperitef) en cena (diner).
Apericena is eigenlijk een term die door de media wordt gebruikt; in alledaagse taal zijn de Milanesi, de inwoners van Milaan, dol op de term Happy Hour.
Halverwege de jaren tachtig waren Long Island, Whisky met ijs, Campari met witte wijn en Bloody Mary populair in Milaan. Eind jaren 80 waren Zuid-Amerikaanse cocktails als Daiquiri en Margarita in de mode.
In de jaren negentig kwamen cocktails op basis van wodka in de mode, de Americano cocktail en de herontdekking van de Negroni Sbagliato (sbagliato als verkeerde).
Tegenwoordig zijn de meest populaire cocktails de Negroni Sbaglato, de Vodka Martini, de Spritz, de Hugo en de cocktails met vruchtensappen.
Licht en laag in alcohol, de Spritz is de ster van het aperitief en is beroemd over de hele wereld. Met Aperol zoals in Padua, met Campari, Cynar, wit of gekleurd.
De geschiedenis van de Spritz begint in de late achttiende eeuw, tijdens de periode van de Habsburgse overheersing van het Koninkrijk Lombardije-Venetië.
De wijn uit regio Veneto was te zwaar voor de Oostenrijkse soldaten, die hem verdunden met bruiswater. Vandaar de term Spritz, dat wil zeggen spuiten.
De originele Spritz bestond uit witte wijn en bruisend water. Wijdverspreid in Noord-Italië sinds de jaren zeventig, wordt de Spritz tegenwoordig gemaakt met bitter.
De Americano cocktail dateert uit de negentiende eeuw en bestaat uit Bitter Campari en Rode Vermout, de twee representatieve bitters van de steden Milaan en Turijn. Het lijkt erop dat de maker Gaspare Campari is, in zijn bar in het centrum van Milaan.
Het lijkt erop dat de naam werd gegeven na het succes van Primo Carnera, een Italiaanse bokser genaamd L'Americano, na een internationale overwinning in New York.
Americano wordt ook beschouwd als de cocktail waarvan een andere beroemde aperitief drankje is afgeleid: de Negroni.
Onze favoriete cocktail. Samengesteld uit gin, rode vermouth en Bitter Campari. Negroni vindt zijn oorsprong in Florence en ontleent zijn naam aan Graaf Camillo Negroni, een bekende bezoeker van bars en in het bijzonder van de historische café Casoni.
Terug van een reis naar Engeland waar hij gin had ontdekt, vroeg graaf Negroni de barman om een sterkere Americano cocktail te bereiden door Gin toe te voegen.
Vanaf die dag begonnen mensen in de bars van Florence te vragen wat Graaf Negroni drinkt.
De Negroni Sbagliato is een cocktail gemaakt in de Bar Basso in Milaan in 1972 door barman Mirko Stocchetto, en over het algemeen gewoon Sbagliato genoemd.
Bekijk ook ons Negroni Sbagliato recept
Het verschilt van de klassieke Negroni door de aanwezigheid van mousserende wijn zoals Prosecco, die Gin vervangt. De drank wordt lichter dankzij het lagere alcoholgehalte en is een uitstekend aperitief.
Hugo is een licht alcoholisch aperitief, oorspronkelijk uit regio Trentino - Zuid Tirol en wijdverbreid in Noord-Italië.
Hugo is een cocktail gemaakt met Prosecco, vlierbloesem siroop, seltz of bruiswater, en muntblaadjes.
Hugo werd in de vroege jaren 2000 uitgevonden als alternatief voor Spritz en heeft zich snel ook verspreid naar Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland. Het lijkt erop dat de naam Hugo willekeurig is gekozen door de maker.
Het oorspronkelijke recept omvatte het gebruik van citroenmelissesiroop, die vervolgens werd vervangen door vlierbloesemsiroop, die gemakkelijker te vinden was.
Bellini is een Italiaanse cocktail gemaakt met Prosecco en perziksap. Het is een zeer stijlvolle drank, uitgevonden door Giuseppe Cipriani in de legendarische Harry's Bar in Venetië.
De kleur van de drank deed Cipriani denken aan de kleuren van de schilder Giovanni Bellini, ook wel Giambellino genoemd. Vandaar de naam van het drankje.
Aperol Spritz is de laatste jaren erg populair; na het succes van Spritz werden nieuwe cocktails geboren, zoals Hugo en Limoncello Spritz.
Limoncello Spritz is een interessante cocktail omdat het ingrediënten uit Noord- en Zuid-Italiaanse steden combineert: Prosecco is Veneto, terwijl de originele Limoncello wordt gemaakt, evenals in Ligurië, aan de Amalfikust en op Sicilië.
Limoncello Spritz is een zeer jonge cocktail, die zich sinds 2012 verspreidt.
Lees ook:
Limoncello recept - in slechts 3 dagen de perfecte limoncello
In Nederland staat het bekend als Scroppino met de "c", maar in Italië wordt het Sgroppino genoemd, met de "g".
Scroppino is een klassiek drankje dat wordt geserveerd bij ceremonies, zoals op een bruiloft.
De ingrediënten van Scroppino zijn een bolletje citroenijs, Prosecco en Grappa uit Veneto; in Nederland in plaats van Grappa wordt het ook gewoon met wodka gemaakt.
Kijk op deze pagina. We verrijken het met onze recepten om de echte Italiaanse aperitieven te maken!
Geniet van je Italiaanse aperitief! 😄🍹
Ik ben een Italiaan uit Trentino. Ik studeerde filosofie in Padua en werkte vele jaren tussen Milaan en Amsterdam op het gebied van media en cultuur.
Sinds 2021 schrijf ik op Alle Italiaanse om mijn Nederlands te verbeteren; ondertussen deel ik met jullie de gewoonten en tradities van mijn land, en de recepten die ik thuis in Nederland bereid.
