Laatst bijgewerkt op 16 juni 2022
Basilicum, rozemarijn, oregano, salie, peterselie, tijm, bieslook en koriander. Vers of gedroogd, wij Italianen gebruiken deze kruiden op vlees, vis en natuurlijk op pasta: de klassieke smaak van de Italiaanse keuken.
Hetzelfde gerecht, in een restaurant in Italië of in Nederland, heeft soms een andere smaak; en eerst begrijp je niet waarom.
De ingrediënten lijken hetzelfde, de bereiding ook. Het verschil? Soms alleen de aromatische kruiden, de 🔊 erbe aromatiche in het Italiaans.
Maar ook in Italië verschillen de "typische" kruiden per regio. Op pizza doen sommige mensen bijvoorbeeld basilicum, anderen oregano (we voegen beide toe): de smaak van het gerecht verandert aanzienlijk.
Op deze pagina maken we een overzicht van de kruiden die in Italië makkelijk, soms zelfs wild, in de eigen tuin groeien; en de recepten waarin ze deze kruiden in Italië gebruiken.
Op deze pagina
De Italiaanse woorden van deze pagina:
| 🔊 Alloro | Laurier |
| 🔊 Basilico | Basilicum |
| 🔊 Coriandolo | Koriander |
| 🔊 Erba cipollina | Bieslook |
| 🔊 Origano | Oregano |
| 🔊 Prezzemolo | Peterselie |
| 🔊 Rosmarino | Rozemarijn |
| 🔊 Salvia | Salie |
| 🔊 Timo | Tijm |
Bekijk onze pagina over handige zinnen en woorden van de Italiaanse taal.
Er zijn veel soorten oregano (🔊 origano in het Italiaans), en in Italië groeien er vier. Het groeit ook in het wild, in de bergen of aan de kust, afhankelijk van de soort.
Het is een kruid dat veel wordt gebruikt in de Italiaanse keuken en heeft het voordeel dat het zijn aroma en smaak behoudt wanneer het gedroogd is.
In de lente en de herfst produceert de oregano plant witte, roze en rode bloemen.
Alle delen van de plant zijn aromatisch: stengel, bladeren, bloemen en vruchten.
In tegenstelling tot basilicum behoudt gedroogde oregano zijn aroma, vooral als je hem in een glazen pot bewaart.
Het wordt meestal toegevoegd aan het einde van de bereiding van recepten.
Niet iedereen in Italië doet het, maar we vinden het heerlijk om oregano in pizzasaus te doen.
Het gebruik is anders dan bij basilicum: je mengt oregano met tomaat voor het bakken van de pizza.
Terwijl je de basilicumblaadjes pas na het koken toevoegt.
In Italië is oregano een van de meest gebruikte kruiden om vlees, vis en salades op smaak te brengen.
Het ziet er geweldig uit op gegrilde groenten, zoals courgettes en aubergines, en op kaas.
Wat we in Italië origano noemen, is wilde marjolein; in plaats daarvan noemen we 🔊 maggiorana wat in het Nederlands de echte marjolein is.
Echte marjolein bladeren zijn een beetje harig, in tegenstelling tot oregano.
Het aroma is ook anders: echte marjolein heeft een delicate smaak. Net als oregano wordt marjolein gebruikt op vlees, vis en pizza.
Laurier (🔊 alloro in het Italiaans) is een aromatisch kruid dat wijdverbreid is in de Middellandse Zee, waar het in het wild groeit.
De laurierplant kan tot enkele meters hoog worden en een echte boom worden.
In de Italiaanse keuken wordt laurier gebruikt om pastasauzen te verrijken, in soepen en om smaak toe te voegen aan vlees en vis.
Voor de oude Grieken en Romeinen was de laurier een symbool van wijsheid en glorie. Julius Caesar bijvoorbeeld werd altijd afgebeeld met een lauwerkrans op zijn hoofd.
Zelfs vandaag de dag is er in Italië de traditie om de lauwerkrans te dragen als je afstudeert.
Salie (🔊 salvia in het Italiaans) is een plant afkomstig uit het Middellandse Zee gebied: je herkent hem aan de langwerpige vorm van de bladeren, aan de karakteristieke geur en kleur.
Het is een groenblijvende plant en is gemakkelijk te kweken, zwker met het klimaat van Italië.
Sinds de oudheid wordt het niet alleen in de keuken gebruikt, maar ook in de geneeskunde; salieblaadjes worden gebruikt voor infusies en kruidenthee.
Salie gaat heel goed samen met aardappelen en kazen, waaraan het een bijzondere smaak geeft.
Maar een van de beste sauzen uit de Italiaanse keuken, die misschien niet iedereen in Nederland kent, is boter en salie, 🔊 burro e salvia.
Een bord gnocchi of ravioli belegd met gesmolten boter, salie en een scheutje Grana of Parmezaanse kaas is een heerlijk gerecht dat voor veel Italianen de typische smaak van de zondagse lunch vertegenwoordigt.
Basilicum ken je al zeker (🔊 basilico in het Italiaans), en daarom hebben we het niet bovenaan de lijst gezet.
Basilicum is niet alleen typisch voor de Italiaanse keuken: het komt oorspronkelijk uit Azië en wordt veel gebruikt in de Zuidoost-Aziatische keuken.
Het is een wijdverbreide plant in het gebied van de Middellandse-Zee sinds de oudheid, en werd ook gebruikt door de oude Grieken en Romeinen.
Het klimaat van Zuid-Europa is ideaal voor basilicum, die veel zon en een temperatuur tussen de 20 en 25 graden nodig heeft om te groeien.
Onze vrienden in Italië kweken het gemakkelijk in potten, met zeer robuuste en geurige planten. Het telen in Nederland is wat lastiger voor ons.
Verse basilicum heeft een intense smaak, maar het vervaagt snel als het wordt gekookt of gedroogd.
Om deze reden raden bijna alle recepten aan om het aan het einde van de bereiding toe te voegen, net voor serveren.
Zo behoudt de basilicum zijn typische geur. Het is zelfs nog aromatischer als je het in een vijzel fijnmaakt - net als voor pesto.
Omdat gedroogde basilicum niet erg geurig is, bewaren sommigen de verse bladeren in de vriezer - dus het is altijd klaarzonder smaak te verliezen.
Pesto alla genovese en tomatensaus (salsa di pomodoro) zijn twee typisch Italiaanse sauzen waarin basilicum een zeer belangrijk ingrediënt is.
Op Alle Italiaanse hebben we basilicum gebruikt in de recepten van Pasta alla norma, all'Arrabbiata, Pizza en Risotto.
Basilicum is een uitstekende smaakmaker ook in salades en groentegerechten, soepen en visgerechten.
Zelfs peterselie (🔊 prezzemolo in het Italiaans) komt oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied: het groeit zowel in het wild als in potten.
Het is een plant die veel zon nodig heeft en een niet te koud klimaat.
Het peterselieblad herken je gemakkelijk, met de lange steel en drie blaadjes.
Beide zijn aromatisch en worden gebruikt om gerechten op smaak te brengen - hoewel de Grieken en Romeinen peterselie aanvankelijk als medicinale plant gebruikten.
Peterselie wordt veel gebruikt in de Italiaanse keuken, meestal toegevoegd aan het einde van de bereiding: als het gekookt wordt, verliest het het meeste van zijn aroma.
Op Alle Italiaanse gebruikten we het vooral in de typische pastarecepten van Midden-Zuid-Italië, zoals aglio-olio, pasta alle vongole, pasta all'Arrabbiata en alla Puttanesca.
In deze gerechten wordt peterselie meestal fijngehakt en als decoratie toegevoegd aan het einde van de bereiding van het recept.
Peterselie wordt niet alleen gebruikt in pastasauzen, maar ook om vlees, vis, salades en zelfs kazen op smaak te brengen.
Als peterselie zijn (🔊 essere come il prezzemolo) is een uitdrukking van de Italiaanse taal; geeft iets of iemand aan die je overal tegenkomt.
Je bent als peterselie, 🔊 Sei come il prezzemolo: net zoals peterselie in veel recepten staat.
Aan het begin van de pagina schreven we dat het verschil tussen hetzelfde gerecht in Italië en in Nederland soms alleen in aromatische kruiden zit.
Een kruid dat we in Italië veel gebruiken en in het buitenland veel minder, is rozemarijn (🔊 rosmarino in het Italiaans).
In Italië groeit rozemarijn sterk en weelderig, wild of gekweekt in potten, niet alleen aan de kust: het groeit ook heel goed in de tuin van het huis van mijn vrienden in Trentino.
Je herkent het direct, zowel aan de karakteristieke geur als aan het lange en smalle blad.
Rozemarijn is een zeer gemakkelijke plant om te kweken; evenals oregano behouden de bladeren hun aroma, zelfs als ze gedroogd zijn.
Omdat rozemarijn veel wordt gebruikt in Italië en weinig in het buitenland, is rozemarijn een van de kruiden die de typische smaak van Italiaanse gerechten onderscheiden.
We gebruiken rozemarijn veel op:
Alle soorten vlees: gebraden, stoven, maar ook wanneer we een simpele "scaloppina" van wit vlees bereiden. Takjes rozemarijn zijn een must bij een bbq in Italië.
Vis, zowel zee- als zoetwater zoals forel;
Brood, focaccia, hartige taarten. Om het brood smaak te geven, maken we een zeer smakelijke mix van olie, rozemarijn en knoflook, die je op brood en bruschetta kunt smeren.
Gebakken aardappelen en gebakken pompoen.
Peulvruchten zoals erwten en kikkererwten.
Tijm (🔊 timo in het Italiaans) is een mediterrane plant, die zich ook goed aanpast aan verschillende klimaten en ook hier in Nederland groeit. In Italië groeit hij in zee maar ook in de Alpen, afhankelijk van de soort.
Het groeit ook wild en heeft niet veel water nodig.
Je kunt verse tijm gebruiken, maar zelfs gedroogd verliest het zijn aroma niet. In de Italiaanse keuken wordt het vaak samen met marjolein gebruikt.
Het is een van de kruiden die we in Italië het meest gebruiken om allerlei soorten gerechten op smaak te brengen: salades, peulvruchten, gegrilde groenten.
Tijm geeft een uitstekende smaak aan vlees en vooral aan vis, in de variant citroentijm.
Koriander (🔊 coriandolo in het Italiaans) is ook een plant afkomstig uit het Middellandse-Zeegebied; in Italië wordt het echter niet veel gebruikt in traditionele recepten, ook vanwege de intense smaak die niet iedereen lekker vindt.
In plaats daarvan wordt het veel gebruikt in de oosterse keuken (in Italië noemen ze het ook Chinese peterselie) en in Zuid-Amerika.
Bij het koken worden zowel verse bladeren als gedroogde zaden gebruikt.
Bieslook (🔊 erba cipollina in het Italiaans) behoort tot dezelfde familie als knoflook, ui en prei.
In Italië groeit het in de noordelijke regio's en in de Alpen, vooral in vochtige gebieden.
Vergeleken met knoflook en ui heeft bieslook een voordeel: je hebt geen slechte adem na het eten ervan.
Het wordt meestal vers gebruikt, omdat het bij het drogen een deel van zijn aroma verliest.
Het klassieke gebruik van bieslook is met kaas, op pasta en in salades.
Wat zit er in italiaanse kruidenmix? Salie, rozemarijn, tijm, laurier en oregano.
Dit zijn de kruiden die we, samen met een beetje zout, in Italië op zowel vlees als vis doen.
Deze kruiden worden natuurlijk niet willekeurig gekozen.
Sommige online recepten bevatten het meest bekende Italiaanse kruid, basilicum: maar basilicum smaakt goed als vers, en als gedroogd zijn smaak verliest.
In een goede kruidenmix gaan kruiden die, wanneer ze gedroogd zijn, het aroma behouden.
Perfect voor op de bbq en om in de oven of in een pan te koken.
De verhoudingen en ingrediënten zijn afhankelijk van persoonlijke smaak. We raden je bijvoorbeeld aan om optioneel een beetje munt toe te voegen.
Het bereiden van een gedroogde kruidenmix is handig omdat je deze ook in de winter kunt gebruiken, wanneer de bladeren van veel aromatische planten niet groeien.
Kruidenmix maken is vrij eenvoudig; er zijn slechts twee stappen om op te letten: het zorgvuldig bereiden en schoonmaken; en het drogen van kruiden.
Het is de natuurlijke methode die echter lang duurt - tot 2 weken, afhankelijk van de kruiden. Het vereist een speciale ruimte en de juiste licht- en temperatuuromstandigheden.
De benodigde tijd wordt verkort als je een kruiden droger gebruikt, een speciale container die de droogtijden versnelt.
Een alternatieve methode is om de kruiden in de oven te drogen, om het proces te versnellen.
Verdeel de kruiden over de bakplaat en zet de oven op de laagste temperatuur, die niet hoger mag zijn dan 30 graden. Boven deze temperatuur beginnen de kruiden hun aroma te verliezen.
Laat de ovendeur altijd een beetje open staan en keer de kruiden vaak om. Bij deze methode zou het een paar uur moeten duren, om ervoor te zorgen dat de kruiden niet verbranden.Het drogen van kruiden in de magnetron is de snelste manier, het duurt maar een paar minuten. Maar velen raden het niet aan omdat ze zeggen dat de aroma's op deze manier niet goed bewaard blijven.
Wij adviseren je het magnetronvermogen in te stellen op 700 W, dus niet op het maximum; en om één grassoort tegelijk te drogen, want verschillende grassen doen er lang over om al het water kwijt te raken.
Draai de kruiden na een minuut in de magnetron om en controleer de staat. Ze moeten droog worden, maar niet zo erg dat ze afbrokkelen als je ze aanraakt.
Verwijder de stelen van salie, laurier en rozemarijn. De steeltjes van oregano kun je houden.
Was de kruiden goed.
We raden je aan om de kruiden niet al te mengen; in de volgende stap moet je ze drogen, op verschillende tijdstippen, afhankelijk van het kruid.
We hebben de droogmethoden hierboven vermeld. De magnetron is een zeer snelle methode, die het aroma echter een beetje verspreidt.
Om de juiste droging van verschillende soorten kruiden te krijgen, is een beetje oefening nodig: verschillende kruiden hebben verschillende tijden nodig om te drogen.
Als de kruiden droog zijn, is het tijd om ze te mixen en te hakken: het gaat makkelijker als je een keukenmachine gebruikt.
Voeg een snufje zout toe.
Bewaar de kruidenmix in een luchtdichte glazen pot. Zo gaan de aroma's van kruiden niet verloren.
Je Italiaanse kruidenmix is klaar 🌿
Kijk op deze pagina. We verrijken het met onze recepten om de echte Italiaanse kruiden te gebruiken!
Ik ben een Italiaan uit Trentino. Ik studeerde filosofie in Padua en werkte vele jaren tussen Milaan en Amsterdam op het gebied van media en cultuur.
Sinds 2021 schrijf ik op Alle Italiaanse om mijn Nederlands te verbeteren; ondertussen deel ik met jullie de gewoonten en tradities van mijn land, en de recepten die ik thuis in Nederland bereid.
