Laatst bijgewerkt op 22 maart 2022
De regio Marche (De Marken in het Nederlands) is een regio in Midden Italië, tussen de Apennijnen en de Adriatische Zee. De Marken zijn bekend om de schone stranden, prachtige renaissance steden, middeleeuwse kunst en de grote traditie van wijnen en kazen. De regio is ook een belangrijk centrum van ambachtelijke productie: de schoenen van wereldberoemde merken komen hier vandaan.
| Steden | Ancona, Pesaro, Fano, San Benedetto del Tronto, Ascoli Piceno, Macerata, Fermo, Fabriano, Urbino, Loreto. |
| Bevolking | 1.498.236 (2021) |
| Hoofdstad | Ancona (Ancona) |
| Hoofdstad inwoners | 99.273 (2021) |
Op deze pagina
Het woord Marche komt uit het Duits en betekent grensgebied. Zoals een grens te markeren.
In het Heilige Roomse Rijk bevonden De Marken zich in feite aan de zuidkant van het gebied.
Karel de Grote en de andere keizers vertrouwden het gebied toe aan de edelen, "de markiezen" genoemd. Het gebied kreeg de naam "marquisaat". De markiezen waren talrijk: de Marca Anconitana (van Ancona), de Marca Fermana (van Fermo), de Marca di Camerino, en vele anderen. Vandaar de naam "Marche".
In het Nederlands wordt de regio Marche De Marken genoemd, ook om het te onderscheiden van het mooie Nederlandse dorpje Marken.
De Nederlandse blogs over Italië vertalen de naam letterlijk, inclusief het artikel: "Le Marche". Mar in het Italiaans is de regio alleen "Marche" genoemd.
Jaar na jaar zijn de Marche een steeds populairdere toeristische bestemming. Het eten is een van de beste in Italië, evenals de wijnen; de mensen (de Marchigiani) zijn erg gastvrij. Het is een land met tientallen borghi, de kleine karakteristieke dorpjes die je op de foto's op Instagram van Italië ziet.
De Marken hebben een prachtige zee en de stranden zijn schoon. Landinwaarts zijn de Monti Sibillini bergen perfect om te wandelen in de natuur.
De Marken zijn ook bekend om hun ambachtelijke productie, vooral van schoenen, en voor de vele mogelijkheden om te winkelen: het is een van de Italiaanse regio's met meer "outlets" waar uitstekende aanbiedingen op afgeprijsde kleding te vinden zijn.
Om het toerisme te promoten, maakte de regio De Marken in 2010 een advertentie waarin Dustin Hoffman het gedicht "L'infinito" (letterlijk het oneindige) voorleest van Giacomo Leopardi, illustere dichter afkomstig uit de dorp Recanati.
De slogan van de advertentie was "Ontdek de Marken tot in het oneindige".
De regio Marche heeft een internationale luchthaven, Ancona-Falconara, waar zowel lijn- als privévluchten landen. Vanuit Nederland zijn er echter geen directe vluchten, althans zoals we schrijven.
Maar om naar Marche vanuit Nederland met het vliegtuig te gaan heb je echter tal van mogelijkheden, bijvoorbeeld:
Transavia voert vluchten uit van Rotterdam naar de luchthaven van Perugia, in de aangrenzende regio Umbrië. De reis met de auto van Perugia naar Ancona in De Marken duurt slechts 1.30 uur en doorkruist de Apennijnen.
Ook zijn er Transavia vluchten van Eindhoven naar Bologna. Naar Ancona vanuit Bologna is eenvoudig:
Met de auto op de A14 Autostrada Adriatica duurt het slechts 2 uur
Met de trein met de directe lijn op de spoorlijn Milaan-Lecce
De stad Rimini, een zeer bekende toeristische bestemming in de nabijgelegen regio Emilia Romagna, heeft ook een luchthaven. En het is zelfs nog dichter bij De Marken dan Bologna. Als je een vlucht naar de Marche boekt, probeer dan te controleren of er vluchten naar Rimini zijn, vooral in de zomer.
De snelweg A14, de snelweg Adriatica genaamd, volgt de hele kust van De Marken, van noord naar zuid. Hiermee kun je gemakkelijk naar het nabijgelegen Emilia-Romagna en Abruzzo gaan.
Voor wie met de trein reist, zijn er twee belangrijke spoorlijnen in de Marche:
De historische spoorlijn die vertrekt vanuit Milaan en aankomt in Lecce, en die De Marken van noord naar zuid doorkruist, naast de snelweg.
De lijn Ancona-Rome, die de twee kusten van Italië met elkaar verbindt.
De haven van Ancona is een van de grootste en drukste van Italië. De haven is niet nodig om vanuit Nederland aan te komen 😃, maar de haven van Ancona biedt interessante verbindingen voor je vakantie: er zijn passagiersveerboten naar Kroatië, Montenegro, Albanië en Griekenland.
De Marken is een van de Italiaanse regio's met het minst gevarieerde grondgebied: een groot deel van de regio wordt ingenomen door heuvels. Op de top van de heuvels liggen de steden en dorpen.
De Marken hebben een vrij lage bevolkingsdichtheid: de inwoners van de regio zijn verspreid in dorpjes en in de talrijke boerderijen die kenmerkend zijn voor het landschap van de Marche.
De steden van de Marche zijn vaak omringd door wallen. Binnen vind je paleizen van oude adellijke families, daterend uit de middeleeuwen, de renaissance en de achttiende eeuw.
De stad Loreto is in heel Italië beroemd om zijn schoonheid, ondergedompeld in het groen van het platteland van Marche.
Loreto is beroemd om de basiliek, een heiligdom waar het Santa Casa (het Heilige Huis) van de maagd Maria wordt vereerd. Dankzij de basiliek was Loreto eeuwenlang een belangrijk katholiek bedevaartsoord, bezocht door honderden heiligen en pausen.
Volgens de traditie is het Santa Casa het originele huis in Nazareth waar Maria de aankondiging van de engel ontving.
Je vraagt zich misschien af: wat heeft Nazareth met Loreto te maken?
Het oorspronkelijke huis van Maria in Nazareth was gehuisvest in een grot en had stenen muren. De muren werden in 1294 door de kruisvaarders weggenomen en per schip naar Loreto vervoerd. In opdracht van de machtige familie Angeli werd het huis herbouwd in de basiliek.
De grot is dus nog steeds in Nazareth, maar het huis van de maagd Maria staat in Loreto.
Later beval paus Julius II om de muren van het Heilige Huis met marmer te bedekken, in een project gecreëerd door Bramante in 1507 en beschouwd als een meesterwerk van de Italiaanse Renaissance-beeldhouwkunst.
Het Santa Casa is niet het enige kunstwerk in de basiliek: het gebouw zelf is een architectonisch meesterwerk. Vanaf de muren en de imposante torens, die bezocht kunnen worden, kun je genieten van het uitzicht op de zee en het platteland van de Marken.
Urbino is een dorpje in het achterland van Pesaro.
In de vijftiende eeuw werd Urbino een belangrijk cultureel centrum dankzij Federico di Montefeltro, beschermheer van Urbino. De mecenas trok kunstenaars als Piero della Francesca, Leon Battista Alberti en Paolo Uccello naar Urbino. Ook buitenlandse kunstenaars als Pedro Berruguete en Giusto di Gand kwamen naar Urbino.
Dankzij zijn weelderige geschiedenis en renaissance-architectuur werd het historische centrum van Urbino in 1998 opgenomen in het UNESCO-werelderfgoed.
Het historische centrum van Urbino is volledig opgetrokken uit travertijn (travertino), een geelachtige kalksteenrots.
Travertijn werd al sinds het oude Rome gebruikt voor gebouwen, dankzij het feit dat het zeer goed bestand is tegen weersinvloeden.
Het belangrijkste gebouw in Urbino, dankzij zijn architectuur, is het Palazzo Ducale.
Het historische centrum van de kleine stad Urbino, omgeven door middeleeuwse muren, maakt deel uit van het UNESCO-werelderfgoed.
Het Palazzo Ducale (het Dogenpaleis) is een meesterwerk van renaissancekunst. Tegenwoordig herbergt het de Galleria Nazionale delle Marche, waar veel van de kunstwerken die oorspronkelijk deel uitmaakten van het gebouw worden tentoongesteld; andere werken werden naar de Galleria degli Uffizi in Florence gebracht.
Het Palazzo Ducale herbergde ook een bibliotheek met honderden verluchte manuscripten, die nu deel uitmaken van de Vaticaanse bibliotheek.
Pesaro is in de zomer populair vanwege het zandstrand, een 7 km lange kustlijn, goed onderhouden en vol met faciliteiten.
Dit maakt Pesaro een geschikte vakantiebestemming voor het hele gezin.
Pesaro is vooral aantrekkelijk voor Nederlanders: de stad heeft namelijk een stelsel van fietspaden aangelegd, zodat je er veilig omheen kunt fietsen. Het hoofdfietspad is "Bicipolitana" genoemd, een woordspeling - zoals de "Metropolitana" van de grote steden, maar voor fietsen ("bici" in het Italiaans).
De eerste stop die we je aanbevelen tijdens je rit in Pesaro is aan de kust, waar zich een van de symbolen van de stad bevindt: het beeld "Sfera" ("de bol") gemaakt in 1998 door beeldhouwer Arnaldo Pomodoro.
Pomodoro's sculptuur vertegenwoordigt de dualiteit van de werkelijkheid: aan de buitenkant is het glad en glanzend, maar aan de binnenkant verbergt het kleinere tandwielen en bollen. Het is een metafoor voor de wereld waarin we leven.
Naast de zee en de groene heuvels eromheen, staat Pesaro ook bekend als de stad waar de 19e-eeuwse Italiaanse componist Gioachino Rossini werd geboren. Rossini schonk het geld om het Rossini Conservatorium te bouwen, dat nog steeds een van de belangrijkste muziekscholen in Italië is.
De naam van de stad Ancona is afgeleid van het Griekse "Ankòn", wat "elleboog" betekent. Als je op de kaart kijkt, begrijp je waarom: de stad ligt in een elleboogvormige baai, beschermd tegen de wind.
De haven van Ancona is al eeuwenlang een belangrijke vrachthaven: Ancona was een van de Maritieme Republieken. In de Adriatische Zee wedijverde de Maritieme Republiek Ancona met die van Venetië.
De stad Jesi ligt halverwege tussen de Apennijnen en de zee. Jesi staat bekend als de geboorteplaats van Frederik II van Zwaben, op 26 december 1194. Het Stupor Mundi Museum is aan hem gewijd: de keizer stond bekend onder deze naam, "stupor mundi", vanwege zijn nieuwsgierigheid en cultuur.
Jesi is rijk aan architecturale werken; de hele stad, omringd door wallen zoals de andere steden van De Marken, wordt op een uitzonderlijke manier bewaard: als je op vakantie bent in de regio, raden we een bezoek aan.
We kunnen niet over de Marche praten zonder Recanati te noemen, een klein stadje in het centrum van de regio: het is de geboorteplaats van de beroemde Italiaanse dichter Giacomo Leopardi.
De literaire productie van Giacomo Leopardi is sterk verbonden met zijn land: in Recanati zijn veel plaatsen gewijd aan de dichter, vanwege de literaire verwijzingen. Een voorbeeld is de "Colle dell'Infinito", die wordt genoemd in het gedicht "L'infinito", dat alle Italianen op school bestuderen.
Fabriano is in heel Italië beroemd vanwege de papierproductie industrie.
De papierfabriek van Fabriano was vanaf de veertiende eeuw een van de meest innovatieve van Europa.
In Fabriano werd het watermerk uitgevonden (filigrana in het Italiaans), een techniek die meteen werd gebruikt om officiële documenten en bankbiljetten te certificeren.
Het Museo della Carta in Fabriano is gevestigd in een voormalig klooster. In het museum kun je de machines bekijken die in verschillende tijdperken werden gebruikt voor de productie van papier.
Elk jaar organiseert de stad Fano een van de beroemdste carnavals in Italië. Het carnaval van Fano staat bekend om de allegorische praalwagens, van waaruit snoep en kleine geschenken worden gegooid voor kinderen en volwassenen om feest te vieren.
Ben je op familievakantie in De Marken? Misschien vind je het "Museo del Balì in de stad Saltara interessant.
Het is een wetenschapsmuseum gewijd aan kinderen, een beetje zoals de NEMO in Amsterdam. De slogan van het museum is "wetenschap in de praktijk" en we raden het ook aan voor volwassenen.
Het grottenstelsel van Frasassi ligt in de provincie Ancona en is een van de bekendste in Italië.
De bezoekers van de grotten worden begeleid op een pad van anderhalve kilometer, waar je de grote stalactieten en stalagmieten kunt bewonderen. De grootste druipsteen, genaamd "Zwaard van Damocles", is anderhalve meter breed en bijna acht meter hoog.
Regio Marche staat bekend om handwerk en het maken van hoogwaardige handgemaakte objecten - net als in het verleden.
De merken zijn vaak wel bekend: Nero Giardini, Hogan, Tod’s, Bikkembergs, La Martina, Loriblu en anders. Maar de herkomst van de producten is niet zo bekend.
In De Marken, en vooral in Fermo, worden handgemaakte schoenen geproduceerd voor bekende merken over de hele wereld.
Sinds de Middeleeuwen zijn de Marche bekend om zijn keramische bewerking en majolica decoratie.
De stad die vooral bekend staat om het werken met klei is Urbania, beroemd om zijn kostbare majolica uit de Renaissance.
De productie van keramiek is wijdverbreid in de hele regio, ook in Urbino, Pesaro en Ascoli Piceno.
Ook Ascoli Piceno, Jesi en Fano staan bekend om het vakmanschap van goud en edelstenen: handgemaakte juwelen, bewerkt volgens een eeuwenoude traditie.
We hadden het over de productie van handgemaakte schoenen in de Marche. De regio is niet alleen beroemd om schoenen, maar ook om de verkoop van kleding.
De Marken zijn zelfs beroemd onder de Italianen, zelfs die van de aangrenzende regio's, omdat ze veel outlets hebben. De outlets zijn kleine dorpjes met winkels van de meest bekende modemerken. In de outlets vind je meestal kleding van de grote merken, tegen spotprijzen.
Natuurlijk is winkelen ook een van de favoriete bezigheden van toeristen in de regio Marche. De gebieden met de meeste "outlets" zijn Ancona, Fabriano, Pesaro, Macerata en Civitanova.
De kust van de Marche is 173 km lang en heeft zowel zandstranden als kiezelstranden.
De kust is grotendeels vlak, met uitzondering van Monte Conero voorgebergte, bij Ancona: in dit stuk kust zijn er kliffen die uitkijken over de zee, tot 500 meter hoog. In het meest noordelijke deel beschermt de Conero de haven van Ancona.
De Marche is een van de Italiaanse regio's met de schoonste zee en met de best bewaarde stranden. 98% van de kust van Ancona is geschikt om te zwemmen, en de regio heeft het grootste (relatief) aantal stranden met "blauwe vlaggen", een belangrijk kwaliteitscertificaat.
Het stuk kust onder het voorgebergte van Conero, dat van Ancona tot Numana loopt, heet Riviera del Conero. Daar liggen misschien wel de mooiste stranden van de Marche, de kleine baaien en de blauwste zee.
Het strand van Due Sorelle di Sirolo (de twee zussen van Sirolo) is het beroemdste en meest gefotografeerde strand van de Conero. Het is zo genoemd naar de twee rotsen die uit de zee komen.
De "Spiaggia delle Due Sorelle" is alleen toegankelijk met de veerboot vanuit de haven van Numana.
De stranden van de Conero Riviera zijn zeer gevarieerd: sommige zijn kiezelstranden, zoals het strand van Portonovo, ten noorden van Monte Conero; andere zijn gemaakt van zand, zoals in Numana en Marcelli.
Een ander bijzonder bekend stuk van de kust van Marche is de Riviera delle Palme, die zich uitstrekt van Cupra Marittima tot aan de monding van de Tronto.
In de zomer is de Rivièra een belangrijk toeristisch centrum. Een van de beroemdste steden van de Riviera delle Palme is San Benedetto del Tronto, een betoverende stad met een grote zeevaarttraditie in de provincie Ascoli Piceno.
We hebben je verteld hoe de Marche uitstekende diensten en kwaliteitsfaciliteiten heeft.
In 2018 lanceerde de regio De Marken het project "WiFi Spiaggia", "WiFi op strand", voor een gratis internetverbinding aan de kust.
Uiteraard vallen de wifi-hotspots samen met toeristische trekpleisters.
10% van de regio Marche is beschermd als nationaal park en natuurreservaat.
Monti Sibillini is het hoogste bergketen in de regio Marche. Ze bevinden zich tussen de provincies Ascoli Piceno, Macerata en Fermo.
Meer dan twintig bergen van de Sibillini bereiken en overschrijden 2000 meter hoogte. De hoogste en bekendste berg is de Monte Vettore (2476 m).
Veel plaatsen in de Monti Sibillini worden geassocieerd met legendes en folklore: in een grot in deze bergen woonde bijvoorbeeld Sibilla, een profeet die de Romeinse keizers adviseerde.
Tegenwoordig zijn de Sibillini-bergen een toeristische bestemming en hebben ze paden voor wandelen en mountainbiken. Deze bergen zijn populair bij sporters om te klimmen, skiën en paragliden.
Op een hoogte van 1941 meter ligt het gletsjermeer van Pilato, het enige natuurlijke meer in de regio Marche.
In het Lago di Pilato leeft de zeldzame schaaldier Marchesoni's chirocefalo, een zeer interessante soort die met uitsterven wordt bedreigd.
Het Meer van Pilatus wordt door de marchigiani (de bewoners van de Marche) meer met glazen genoemd vanwege zijn vorm.
Verder stroomafwaarts, maar nog steeds onderdeel van het Sibillini gebied, ligt de populaire canyon Lame Rosse: in de loop van de tijd hebben atmosferische agenten spectaculaire torens en pinakels in de klei gecreëerd.
Het is mogelijk om in de canyon te wandelen over een 7 kilometer lang pad, niet te moeilijk en geschikt voor mensen van alle leeftijden.
In de omgeving van Sibillini zijn er tal van maneggi, met alles die je nodig heeft om de Sibillini te paard te bezoeken.
Het grondgebied van de Marche is bijzonder geschikt voor de teelt van wijnstokken; daarom worden er in de regio wijnen van hoge kwaliteit geproduceerd.
Vooral na de Tweede Wereldoorlog werden fijne wijngaarden geïntroduceerd in het Jesi-gebied en op de Piceni-heuvels, die vandaag DOC wijnen (denominaties van gecontroleerde oorsprong) produceren.
De bekendste wijnen zijn Rosso Conero, geproduceerd in de gebieden bij Ancona, en Verdicchio dei Castelli di Jesi. Beide wijnen passen goed bij de typische visgerechten van de regio Marche.
Ook beroemd is de wijn van Visciole, uit het achterland van Ancona en Pesaro-Urbino.
Verdicchio is kenmerkend voor de regio Marche, waar het sinds de zestiende eeuw wordt geproduceerd, oorspronkelijk geïmporteerd uit de Veneto.
Van de Verdicchio-wijnstokken maken zij witte wijn maar ook mousserende wijn. Verdicchio wordt verbouwd in de Castelli di Jesi, een gebied dat gespecialiseerd is in wijnbouw.
In de regio Marche wordt niet alleen Verdicchio geproduceerd: er zijn momenteel meer dan 200 soorten wijnstokken. De Italiaanse vereniging voor de productie van wijnen (Assovini) heeft een kaart van de wijnen van de Marche gepubliceerd, die je hier kunt vinden:
De regionale keuken van de Marche is zeer gevarieerd en combineert vis met typische gerechten uit de heuvels en bergen. Naast de uitstekende wijnen is de regio beroemd om zijn vleeswaren en kazen.
Van de vleeswaren zijn de meest bekende Ciauscolo, lendenen, Fabriano-salami en Carpegna-ham.
Een specialiteit op basis van vis die we aanbevelen is de Brodetto alla Sambenedettese, typisch uit San Benedetto del Tronto: het is een vissoep die paprika en azijn toevoegt voor een unieke smaak.
We raden ook de Crescia aan, die lijkt op de piadina uit Romagna maar typisch is van de regio Marche. Elke stad heeft zijn eigen versie: beroemd is de Crescia van Urbino, Fano en Pesaro.
Ten slotte is de Marche een land van truffels. Als je naar Acqualagna gaat, moet je echt de beroemde witte truffel proeven.
Kaas, maar ook wijn en vleeswaren worden in de hele regio Marche geproduceerd.
De meest waardevolle kazen uit de Marche zijn soorten pecorino, die afhankelijk van de plaats verschillend van smaak zijn.
Bijvoorbeeld in de Monti Sibillini wordt pecorino gemaakt met stremsel ("caglio", in het Italiaans) dat op smaak is gebracht met kruiden, zoals basilicum en kruidnagel.
In Montefeltro wordt de pecorino gerijpt in grotten van tufsteen, waardoor het zijn karakteristieke smaak krijgt. Deze kaas heet formaggio di fossa, en het is sterk aanbevolen door ons.
