Laatst bijgewerkt op 26 november 2022

De iconische lampen en verlichting 💡 van Italiaans design

Gianni van Alle Italiaanse - Author
Gianni van Alle Italiaanse

Tafellampen, vloerlampen of hanglampen. Vintage jaren 70 of futuristisch. We delen de verlichting van de meest bekende merken en ontwerpers van Italiaans design.

Flos Arco vloerlamp
Flos Arco vloerlamp Foto: Flos

Verlichting made in Italy

In de tweede helft van de jaren 1900 en vooral sinds de jaren 70 stonden merken als Artemide, Flos, Oluce en Kartell centraal in design verlichting in Italië.

In samenwerking met prestigieuze ontwerpers hebben deze merken lampen geproduceerd die innovatief zijn in concept en materialen.

Sommige zijn zo mooi en waardevol dat ze zijn ondergebracht in beroemde musea zoals het MoMA in New York, zoals de Arco vloerlamp van Flos; andere zijn zo populair dat je ze misschien wel in huis hebt, zoals de Eclisse tafellamp van Artemide.

Op deze pagina van Alle Italiaanse delen we de mooiste en meest representatieve lampen van Italiaans design.

Op deze pagina



Italiaans leren 🇮🇹

De Italiaanse woorden van deze pagina:

🔊 Lampada Lamp
🔊 Illuminazione Verlichting
🔊 Lampada da tavolo Tafellamp
🔊 Lampada da terra Vloerlamp

Bekijk onze pagina over handige zinnen en woorden van de Italiaanse taal.


Italiaanse design floorlampen


Flos Arco

Arco van Flos is de Italiaanse designlamp bij uitstek: je hebt hem gezien in tijdschriften, in films en in hotellobby's. Er staat er een naast de piano in het luxueuze White Lotus hotel op Sicilië.

Geïnspireerd door een straatlantaarn, is Arco gemaakt met één doel: een hangende lichtbron bieden, die je ook gemakkelijk kunt verplaatsen.

Arco (in het Italiaans betekent 🔊 arco boog) werd in 1962 ontworpen door de broers Pier Giacomo en Achille Castiglioni, architecten en ontwerpers die het bedrijf Flos vanaf het begin begeleidden.

We dachten aan een lamp die licht op de tafel zou projecteren. Ze waren er al, maar je moest er omheen. Om ruimte rond de tafel te laten, moest de basis minstens twee meter verwijderd zijn. Zo ontstond het idee van de boog. (Onze vertaling)

Achille Castiglioni

Arco is dus een vloerlamp die echter dienst doet als hanglamp. Kenmerkend is de brede boog die eindigt met het hangende lichtpunt; je kunt hem bijvoorbeeld op een tafel zetten of naast een fauteuil.

De steel van de Arco lamp is van staal, gebogen als een U, en heeft een breedte van circa 2.5m.
Om de lamp in balans te houden is de voet van Arco gemaakt van marmer en weegt deze maar liefst 65kg.
In de voet heeft Arco een gat: het wordt gebruikt om de lamp gemakkelijker te verplaatsen, met behulp van een bezemsteel.


Flos Taccia

De Mercedes onder de lampen, een symbool van succes..

Achille Castiglioni over de Taccia-lamp in een interview in 1970

Na meer dan 50 jaar is Taccia nog steeds een van de mooiste lampen van Italiaans industrieel design.

We hebben Taccia opgenomen onder de vloerlampen, ook al is het van origine een tafellamp.
Door zijn forse afmetingen is Taccia echter geschikt om op de grond te plaatsen. Een object dat belang en autoriteit aan de ruimte geeft.

Net als Arco werd Taccia in 1962 ontworpen door Pier Giacomo en Achille Castiglioni voor Flos.

De lamp bestaat uit twee delen:

  • De basis, die de vorm heeft van een Dorische zuil

  • De lampenkap, in de vorm van een parabool en oorspronkelijk gemaakt van transparant glas.

Flos Taccia lamp
Flos Taccia lamp Foto: Achille en Pier Giacomo Castiglioni

De lichtbron in Taccia genereert veel warmte, die wordt afgevoerd dankzij het grote oppervlak van de lampenkap en de voet.
Het ontwerp van Taccia is dus niet alleen esthetisch, maar heeft natuurlijk ook functionele redenen.

Vandaag produceert Flos nog steeds Taccia, in de LED-versie die veel minder warm wordt dan het origineel. De iconische vorm van de lamp is echter niet veranderd. Flos produceert Taccia in twee maten en in verschillende kleuren: zwart, zilver en brons.


Kartell Kabuki

Kabuki is een collectie lampen van Kartell met een elegant silhouet en een oppervlak dat lijkt te zijn geborduurd.

Kabuki is in 2004 ontworpen door de designer Ferruccio Laviani, die samenwerkte met andere grote designmerken zoals Foscarini.

Zoals alle designproducten van Kartell is Kabuki gemaakt van thermoplast: een materiaal dat contrasteert met de barokke stijl van de lamp (zoals Kartell al had gedaan met de Bourgie lamp).

Kabuki heeft een verfijnde en verleidelijke uitstraling: het licht van de lamp wordt versterkt door de textuur en reflecties van het thermoplastische materiaal.

Een stijl die zich aanpast aan verschillende contexten, zoals blijkt uit de promotiefoto's van Kartell - waar de lamp is aangepast aan totaal verschillende situaties.

In kamers die zijn ingericht met traditioneel meubilair, voegt Kabuki een vleugje stijl maar ook ironie toe.

Kartell Kabuki vloerlamp
Kartell Kabuki vloerlamp

Kartell Kabuki is verkrijgbaar als vloerlamp, maar ook als tafellamp en hanglamp.

Italiaanse design tafellampen


Artemide Tolomeo

Tolomeo is een van de meest iconische lampen van het Italiaanse verlichtingsbedrijf Artemide.
Het is zeker een van de best verkochte tafellampen: Artemide heeft een fabriek speciaal voor het maken van Tolomeo, waar ze elk jaar een half miljoen lampen produceert.

Het project van Tolomeo dateert uit 1986, het werk van de ontwerpers Michele De Lucchi en Giancarlo Fassina.

Het doel was om de Naska Loris lamp van FontanaArte te verbeteren, de klassieke lamp met twee paar parallelle armen en een veer. Lijkt erg op de bureaulampen die je tegenwoordig bij IKEA koopt.

Bij de Tolomeo lamp is de veer niet zichtbaar; bovendien zijn de armen van de lamp slechts twee in plaats van vier, en worden ze op spanning gehouden door een metalen draad.
Voor dit mechanisme lieten de ontwerpers zich naar eigen zeggen inspireren door visserslijnen.

Op deze manier is de lamp simpler en lichter, zowel functioneel als esthetisch.

Een andere bijzonderheid van Tolomeo is dat de lichtbron niet in het midden van de lampenkap zit, maar van één kant naar binnen komt. Het centrale gat, leeg, heeft in plaats daarvan de functie om warmte te verspreiden.

Artemide produceert Tolomeo in verschillende uitvoeringen, met LED-lichtbron en ook in de vloerlampversie, de Tolomeo Maxi.


Flos Snoopy

De Snoopy tafellamp van Flos is in 1967 ontworpen door Pier Giacomo en Achille Castiglioni.

Snoopy is een elegant en leuk object. Elegant dankzij de witte Carrara marmeren voet, die ook behoorlijke afmetingen heeft; de lampenkap heeft een driehoekige en afgeronde vorm en doet denken aan het hondje uit Peanuts.

Snoopy tafellamp door Pier Giacomo en Achille Castiglioni
Snoopy tafellamp door Pier Giacomo en Achille Castiglioni

Voet en lampenkap staan niet loodrecht: de lamp is perfect uitgebalanceerd, maar het zwaartepunt ligt er iets naast.

Deze stilistische oplossing geeft Snoopy zijn leuke uitstraling en creëert een gevoel van beweging - ondanks de zware marmeren voet.

De knop bevindt zich op de voet, in een gat in het marmer, en stelt je in staat om de intensiteit van het licht aan te passen.

De lampenkap heeft 3 gaten die op een bowlingbal lijken: ze werden gebruikt om de warmte van de lamp af te voeren in de originele versie, terwijl de Snoopy lamp die vandaag wordt verkocht een LED-lichtbron heeft.

De klassieke kleuren van de Snoopy lamp zijn groen, oranje, zwart.
Flos heeft ook een recentere versie gemaakt in het wit met een zwart marmeren voet.


Artemide Tizio

In het Italiaans is er een uitdrukking om een generieke naam aan te duiden: 🔊 Tizio, Caio e Sempronio.
Toen de Duitse ontwerper Richard Sapper deze lamp in 1972 voor Artemide ontwierp, had hij als doel een lamp te maken voor iedereen. Hiervoor werd ze Tizio genoemd.

Ontwerper Richard Sapper zei dat hij werd geïnspireerd door zijn eigen behoeften. Tizio is een bureaulamp: hij is geschikt om op een werktafel te plaatsen en is ontworpen om gemakkelijk het hele oppervlak van de tafel te bereiken.

De eigenaar van Artemide zei:

Tizio is mooi in elke positie, het is een harmonieus object in al zijn onderdelen, het beweegt met slechts één hand en is altijd uiterst nauwkeurig. Het is niet zo dat we in de loop der jaren niets veranderen omdat we het niet kunnen, we veranderen niets omdat het (perfect) zo is. (Onze vertaling)

Ernesto Gismondi, 2014

Tizio is een technisch hoogstandje: de lamp bestaat uit meer dan 100 onderdelen, die perfect samenwerken.

De armen van de lamp, waarin de draden niet zichtbaar zijn, blijven op hun plaats dankzij de contragewichten aan de uiteinden. Zo blijft de lamp perfect stabiel.

50 jaar na zijn debuut is Tizio nog steeds een van de mooiste en meest representatieve lampen van Artemide; minder als werklamp, en vaker als elegant interieurobject.

De versie van Tizio die Artemide vandaag verkoopt heeft een LED lichtbron en is ook verkrijgbaar in de rode versie.

Italiaanse design hanglampen


Flos Parentesi

De Parentesi lamp van Flos is een unieke hanglamp in zijn soort: de lichtbron kan op elke hoogte in de ruimte worden geplaatst, van het plafond tot de vloer, en 360 graden in alle richtingen.

🔊 Parentesi betekent in het Italiaans haakje: de naam komt van het gekleurde handvat waarmee je de positie van de lichtbron kunt aanpassen.

Parentesi is in 1971 ontworpen door ontwerper Achille Castiglioni in opdracht van Flos; het oorspronkelijke project was echter van een andere Italiaanse ontwerper, Pio Manzù, die omkwam bij een auto-ongeluk op de snelweg Milaan-Turijn op weg naar een ontmoeting met het bedrijf FIAT.

Castiglioni zette het ontwerp van Manzù voort.

Ik heb de hypothese van Manzù, een staaf, vervangen door een metalen snaar; afgebogen veroorzaakt de snaar wrijving en zorgt ervoor dat de lichtbron stabiel blijft zonder de hulp van een schroef.

Achille Castiglioni

De lamp hangt aan het plafond en schuift uit tot bijna de grond.
De metalen snaar wordt op spanning gehouden door een loden gewicht. Als je de lichtbron, die over de gehele lengte van de kabel kan lopen, hebt gepositioneerd, blijft de lamp onbeweeglijk staan.

In 1979 werd het ontwerp van de Parentesi lamp bekroond met de prestigieuze Compasso d'Oro 1979, een belangrijke Italiaanse designprijs.

De lamp hangt aan het plafond en schuift uit tot bijna de grond.
De metalen snaar wordt op spanning gehouden door een loden gewicht. Als je de lichtbron, die over de gehele lengte van de kabel kan lopen, hebt gepositioneerd, blijft de lamp onbeweeglijk staan.

In 1979 werd het ontwerp van de Parentesi lamp bekroond met de prestigieuze Compasso d'Oro 1979, een belangrijke Italiaanse designprijs.

De lamp hangt aan het plafond en schuift uit tot bijna de grond.
De metalen snaar wordt op spanning gehouden door een loden gewicht. Als je de lichtbron, die over de gehele lengte van de kabel kan lopen, hebt gepositioneerd, blijft de lamp onbeweeglijk staan.

In 1979 werd het ontwerp van de Parentesi lamp bekroond met de prestigieuze Compasso d'Oro 1979, een belangrijke Italiaanse designprijs.

De lamp hangt aan het plafond en schuift uit tot bijna de grond.
De metalen snaar wordt op spanning gehouden door een loden gewicht. Als je de lichtbron, die over de gehele lengte van de kabel kan lopen, hebt gepositioneerd, blijft de lamp onbeweeglijk staan.

In 1979 werd het ontwerp van de Parentesi lamp bekroond met de prestigieuze Compasso d'Oro 1979, een belangrijke Italiaanse designprijs.

Vintage Italiaanse design lampen


Vintage Italiaanse design lampen

Eclisse is misschien wel de meest klassieke vintage Italiaanse lamp.

Eclisse, ontworpen in 1967 door Vico Magistretti voor Artemide, is een van de symbolen van Italiaans industrieel design van de 20e eeuw en werd in hetzelfde jaar bekroond met de Compasso d'Oro prijs.

Eclisse bestaat uit 3 hemisferen: één fungeert als basis; de andere twee zijn de lampenkap, met de binnenkap die je kunt verplaatsen om de intensiteit van het licht aan te passen. Zoals bij een maansverduistering.

Het is een tafellamp, maar kan ook aan de muur worden bevestigd en als wandlamp worden gebruikt.

Artemide verkoopt nog steeds Eclisse, met een kleine aanpassing: in de nieuwe versie zit tussen de voet en de lampenkap een wiel waarmee je de binnenschaal kunt draaien zonder je vingers te branden.

Eclisse maakt deel uit van de permanente collectie van belangrijke kunst- en designmusea zoals het Triennale Design Museum in Milaan en het MoMA in New York.


Artemide Nesso

Een andere klassieke Italiaanse vintage lamp is Nesso, ontworpen door ontwerper Giancarlo Mattioli in 1965 voor Artemide.

De Nesso tafellamp werd gepresenteerd op de Salone del Mobile in Milaan, een belangrijk jaarlijks evenement voor Italiaans interieur design.

Nesso heeft de vorm van een paddenstoel en is gemaakt van ABS plastic hars - een materiaal dat destijds toonaangevend was. Het licht schijnt door het materiaal, dat van binnenuit wordt verlicht door de vier lichtbronnen.

De klassieke kleur van de Nesso lamp is fel oranje, een van de meest gebruikte kleuren voor de productie van plastic voorwerpen van die tijd.


Volg onze pagina's over Italiaans design

Op Alle Italiaanse delen we de mensen, ideeën en producten die de geschiedenis van Italiaans design hebben geschreven.

Meer blogs

Over Alle Italiaanse

Hoi! Wij zijn Italianen en wonen al jaren in Nederland. Toen wij hier kwamen, namen we een deel van onze traditie met ons mee. En we merkten al snel dat Italië erg populair is bij de Nederlanders. Nu we de Nederlandse cultuur wat beter begrijpen, willen we een account aanbieden met originele inhoud. We schrijven deze blog ook om Nederlands te oefenen, dus je zult ons schrijven een beetje "creatief" vinden. We houden ervan grammaticafouten te melden. Grazie mille!

Alle Italiaanse Nieuwsbrief

De Italiaanse specialiteiten van de maand in je inbox

Zoals ijs in de zomer of panettone met kerst. Maar ook levensstijl en gewoonten, en de betekenis van Italiaanse woorden.

WhatsApp icon

Alle updates publiceren wij ook op ons WhatsApp channel